Shoujo manga là gì? Có phải là Shojo manga? Phân biệt giữa Shoujo và Shounen

Anime và manga Shoujo có sức hấp dẫn đặc biệt, không chỉ giới hạn ở các cô gái trẻ, nhiều độc giả bất kể tuổi tác hay giới tính, đều tìm thấy sự thích thú trước những câu chuyện lôi cuốn, cảm xúc của các nhân vật khiến các câu chuyện trong Shoujo tạo nên sự đồng cảm với người xem. 

Shoujo manga là gì?

Shoujo - 少女 là manga hướng đến một nhóm nữ cụ thể. Shoujo thường được định nghĩa là “cô gái”, nhưng có thể dịch chính xác hơn là “phụ nữ trẻ”. Mặc dù không có độ tuổi cụ thể nhưng Shoujo nhắm đến độc giả tuổi vị thành niên và trưởng thành. Vì lý do này, thể loại truyện có thể bao gồm những câu chuyện dành cho các cô gái ngây thơ hay nội dung hiện thực dành cho những độc giả trưởng thành hơn.

Shoujo manga bao gồm nhiều thể loại: cô gái phép thuật (Mahou Shoujo); khoa học viễn tưởng; lịch sử… Tuy nhiên, Shoujo manga hầu như luôn tập trung vào chuyện tình cảm lãng mạn và mối quan hệ giữa con người với nhau.

Shoujo thường được đăng nhiều kỳ trên các tạp chí, chẳng hạn như Ribon hoặc Ciao, trước khi được xuất bản dưới dạng Tankobon - 単行本 (cuốn sách/cuốn truyện độc lập). 

Nguồn gốc của Shoujo

Sự xuất hiện của những manga dành cho nữ giới thời kỳ đầu

Việc tạo ra Shoujo manga bắt đầu vào cuối thế kỷ 19, khi manga lần đầu tiên được xuất bản trên các tạp chí (Zasshi - 雑誌). Vào thời điểm đó, không có sự phân biệt giữa manga dành cho nam và cho nữ. Những tạp chí này thường có những bức tranh hoạt hình chỉ dài vài trang, được sáng tác bởi những họa sĩ muốn tích lũy kinh nghiệm để sau này vẽ tranh biếm họa chính trị cho các tờ báo.

Đến năm 1902, sự phân chia giới tính rõ ràng trong manga đã xuất hiện, khi một tạp chí có tên Shoujo Kai (少女界) đã giới thiệu bộ truyện "Girl's World”. Tiếp tục với những tạp chí khác như Shojo Sekai (1906) và Shojo no Tomo (1908).

Truyện tranh đơn giản, một trang đã bắt đầu xuất hiện trên các tạp chí này vào năm 1910, và đến những năm 1930, những mẩu truyện hài hước phức tạp hơn đã trở thành một đặc điểm thiết yếu của hầu hết các tạp chí dành cho thiếu nữ. Manga nổi tiếng Kurukuru Kurumi-chan của Katsuji Matsumoto, ra mắt trên tạp chí Shojo no tomo vào năm 1938. Tuy nhiên, khi Thế chiến thứ hai diễn ra thì manga được coi là phù phiếm, bắt đầu biến mất.

Thời kỳ hậu chiến

Shoujo manga thời hậu chiến ban đầu đi theo mô hình hài hước đơn giản. Nhưng cuộc cách mạng hậu chiến của tác giả Osamu Tezuka – cha đẻ của manga, khi ông đưa những chủ đề nghiêm túc và kịch tính vào truyện tranh dành cho trẻ em, đã nhanh chóng lan rộng sang Shoujo, đặc biệt là sau thành công vang dội của Princess Knight. 

Sự phát triển của Shoujo

Mãi đến năm 1963, NXB Kodansha phát hành Shoujo Friend, trong khi NXB Shueisha phát hành Margaret; cả hai tạp chí đều dành riêng cho Shoujo manga. Một trong những mangaka đầu tiên vẽ manga với nhân vật chính là nữ, tuổi teen là Nishitani Yoshiko. Chủ đề lãng mạn cũng nổi bật trong tác phẩm của bà, điều này trở nên mới lạ đối với các tạp chí vào thời điểm đó. Ngày nay, những bức vẽ và câu chuyện của Nishitani Yoshiko được coi là đã tạo nên nền tảng cho những bộ Shoujo manga lãng mạn phổ biến hiện nay.

Từ năm 1950 – 1969, lượng khán giả yêu thích manga ngày càng tăng ở Nhật Bản với sự phủ sóng của hai thể loại chính: manga Shonen dành cho nam và Shoujo manga dành cho nữ. 

Trong khoảng thời gian từ năm 1969 - 1971, một làn sóng nữ họa sĩ truyện tranh trẻ đã bao gồm Moto Hagio, Keiko Takemiya, Yumiko Oshima, được gọi là The Year 24 Group, đã thử nghiệm nhiều nội dung, phát minh ra các thể loại phụ mới như Shonen-ai, và nhận được những lời khen ngợi từ giới phê bình.

Từ năm 1975 đến năm 2009, Shoujo tiếp tục phát triển về mặt phong cách, đồng thời phân nhánh thành các tiểu thể loại khác nhau (lãng mạn, khoa học viễn tưởng, giả tưởng, cô gái phép thuật, yaoi và josei). Có rất nhiều Shoujo nổi tiếng chứa đựng nhiều cuộc phiêu lưu hoặc hành động như Thủy thủ mặt trăng, Sakura - Thủ lĩnh thẻ bài 

Những đặc trưng của Shoujo manga

Có một số chi tiết phong cách chính giúp phân biệt Shoujo manga với các thể loại khác. Một trong số đó là sự hiện diện của các nhân vật Bishounen - 美少年, nghĩa đen là các nhân vật "trai đẹp". Bishounen có thể có đặc điểm là nam giới với vẻ ngoài nữ tính, đôi khi khiến họ bị nhầm lẫn với nữ giới, mặc dù điều này không phải lúc nào cũng đúng.

Phong cách nghệ thuật

Manga Shojo và Shoujo thường có tác phẩm nghệ thuật tinh tế và chi tiết, nhấn mạnh vào biểu cảm các nhân vật và bối cảnh đẹp. Việc sử dụng các đường nét mềm mại, hoa văn phức tạp và lấp lánh là phổ biến, tạo ra trải nghiệm hình ảnh đầy mê hoặc.

Khắc họa cảm xúc nhân vật

Có một đặc điểm là phần quan trọng của hầu hết các Shoujo là nhấn mạnh vào việc khắc họa cảm xúc của các nhân vật, đặc biệt là sự tương tác giữa các cá nhân là khía cạnh quan trọng. Đối với một số người, một bộ truyện tranh Shoujo cụ thể có thể gợi lên cảm xúc mạnh mẽ nhờ khả năng kết nối của người đọc với các nhân vật.

Đôi mắt to

Một yếu tố phong cách đặc trưng của Shoujo là việc miêu tả các nhân vật có đôi mắt rất to được gọi là “Dekame - デカ目”. Đôi mắt to đã được vẽ trong manga từ đầu thế kỷ 20, đặc biệt là bởi Osamu Tezuka, người đã lấy cảm hứng từ cách trang điểm mắt trên sân khấu của các nữ diễn viên trong Takarazuka Revue. 

Một ngôi sao lớn ở trung tâm thay thế chấm đồng tử bắt đầu xuất hiện vào những thời điểm quan trọng trong Shoujo của Tezuka và Shotaro Ishinomori vào giữa những năm 1950, mặc dù những chi tiết này thường có xu hướng thiên về phong cách hiện thực hơn là phong cách giàu cảm xúc của Shoujo manga sau này. 

Kể từ thời điểm này, thiết kế mắt thử nghiệm phát triển mạnh mẽ trong Shoujo, với các đặc điểm như lông mi dài, sử dụng các vòng tròn đồng tâm có sắc thái khác nhau và sự biến dạng của mống mắt để tạo hiệu ứng lấp lánh. Việc tập trung vào đôi mắt siêu chi tiết này đã khiến các họa sĩ truyện tranh tạo khung cho các tấm cận cảnh khuôn mặt, để thu hút sự chú ý đến cảm xúc được thể hiện qua đôi mắt của các nhân vật. Đôi mắt cũng đóng vai trò là điểm đánh dấu giới tính, với các nhân vật nữ thường có mắt to hơn nhân vật nam.